www.outofasia.nl

Tajen

Inmiddels ben ik weer lang en breed terug in Tajen. Home-sweet-home. Hoewel het deze week officieel Leberan is (de vrije dagen rondom Idul Fitri, het suikerfeest ten afsluiting van de Ramadan), willen de kinderen gewoon les. De meeste mensen in Bali zijn geen moslims, maar Hindus. En omdat de standaard lessen in de ochtend niet doorgaan, betekent dat extra veel tijd voor Engelse les. Lucky me. Zes dagen per week de mogelijkhied voor de klas te staan!

Engelse les

Yeni, morgen les om 7 uur? Na, ik dacht het niet. Het leven in het dorp begint vroeg, ik kom meestal ook al heel vroeg tot leven maar dat wil nog niet zeggen dat ik om 7 uur voor de klas ga staan! Een uurtje later wil ik best van de partij zijn, duzzz...

Officieel geef ik in Tajen les aan drie klassen, klas 4, 5 en 6. Door gebrek aan leraren worden de desbetreffende klassen vaak samengevoegd, maar indien mogelijk trek ik de klassen liefst zo veel mogelijk uit elkaar. Niet eens zo zeer vanwege het niveau verschil (de kinderen hebben met name moeite met converstatie, dus daar leg ik de nadruk op), maar met name vanwege het leeftijd verschil en de grootte van de groep... Het opsplitsen lukt echter niet altijd, omdat veel kinderen graag vriendjes, vriendinnetjes en kleine broertjes en zusjes meenemen, doet er niet toe in welke klas die horen. Zal me een zorg wezen, als ze maar meedoen!

De kinderen en ik begrijpen elkaar steeds beter. De kinderen zijn steeds beter in staat mijn Indonesisch te volgen en tijdens de lessen wordt er gelukkig nauwelijks nog Balinees gesproken. (Ik merk overigens wel dat ik binnenkort op zoek moet naar iemand die mij kan corrigeren. Ben duidelijk straattaal aan het aanleren, niet echt netjes...)

Meestal duurt een les een uur of twee, waarvan ik de helft vul met conversatie en het uitleggen van de stof en de andere helft met spelletjes waarin de stof spelenderwijs een keer herhaald wordt. Na twee weken heb vind ik boter-kaas-en-eieren (je mag alleen een kruisje/rondje zetten wanneer je een vraag goed beantwoord) en galgje ineens een stuk mindere leuk... Maar het is wel een manier om de lessen voor de kinderen interessant te houden en ik heb zo de kans dingen tot vervelends toe te herhalen, zonder dat het voor de kinderen vervelend wordt. Eigenlijk zou ik nu een paar touristen ergens vandaan moeten toveren zodat de kinderen het geleerde in de praktijk kunnen brengen, maar wetserlingen zijn hier in geen velden of wegen te bekennen. Dat spreekt me juist zo aan in het dorp.

Kelas sembahyang

Yeni, ga je mee naar kelas sembahyang? Apa? Waarom niet...

Bali is een eiland met een heel levendige cultuur. Hoewel sommigen de neiging hebben te denken dat die cultuur vooral in leven wordt gehouden om touristen te lokken, is dit dus niet het geval. Natuurlijk, Balinese dansen zijn facinerend om naar te kijken, maar ze worden ook nog steeds in tempels opgevoerd tijdens speciale gelegenheden.

Afgelopen week was het Karya in mijn Banjar. Karya is een speciala ceremonie waarbij een comleet nieuwe tempel wordt ingewijd of een nieuw deel van de tempel. De hele dag is er volop gebeden en ook ik heb me wederom in Balinese kledij gehesen om mee te doen. Hoewel ik de gebeden zelf (in het Balinees) niet begrijp en niet kan opzeggen, ben ik inmiddels wel in staat de bijbehorende handelingen te verrichten en me op gepaste wijze te laten zegenen. Laat ik een poging doen deze te beschrijven :-)

Het offeren (van bloemen) is erg belangrijk tijdens het bidden. De offers worden eerst door de damp van een wierook stokje geplaatst en dan tussen de handpalmen (welke tegen het voorhoofd geplaatst worden) aangeboden. Dit wordt verschillende keren herhaald en na elke offering worden een paar bloemetjes (of een paar blaadjes) achter het oor gedaan (voor de mannen) of in het haar gestoken. Dan vindt de zegening door de (Hindu) priester plaats: eerst krijg je heilig water op je voorhoofd en in je nek gesprenkeld (terwijl je je handpalmen omhog richt), dan krijg je drie keer water in je handen gesprenkeld wat je moet opdrinken en de vierde keer giet je het water vanuit je handen over je hoofd. Vervolgens pak je wat berat (rijst) wat je deels op je voorhoofd plakt, deels op eet en deels in je haar laat vallen.

Niet alleen in de tempel speelt het offeren een belangrijke rol, maar ook gewoon thuis. Twee keer per dag plaatst mijn moeder op strategische plekken (globaal gezegd voor alle deuren in het huis plus in de verschillende huisaltaars) kleine offeringen. Dit zijn vaak kleine kunstwerkjes gemaakt van bananen bladeren welke dan versierd worden met gekleurde linten of gevuld worden met (gekleurde) rijst, bloemen, maar soms ook geld, koekjes en stukjes ei. Soms help ik met het maken van deze offeringen, maar ik kan allen de allereenvoudigste in elkaar draaien.

Misschien een beetje naief, maar ik ben er altijd vanuit gegaan dat Balinese kinderen deze gebruiken met de paplepel ingegoten krijgen, zelfs de allerkleinste gaan namelijk gewoon mee naar de tempel. (Waar ze vervolgens een groot deel van de tijd spelend of slapend doorbrengen, maar dat is een ander verhaal.) Dit is in ieder geval voor de kinderen in dit dorp niet het geval: ik heb deze week samen met hen lessen gevolgd in hoe je moet bidden, offers moet maken en dat soort dingen. Heel interessant om te zien, al die kinderen in de leeftijd van 9-12 die in hun traditionele kledij leskrijgen in de Balinese cultuur! En de kinderen vinden het duidelijk ook heel leuk dat ik mee ga, ze proberen me van alles uit te leggen (heel nuttig, want de lessen zijn in het Balinees...).

Maar kinderen blijven kinderen. Hoewel ze prima netjes in de houding kunnen zitten tijdens de lessen in de tempels, zijn het in de pauzes echte boefjes. Dan rennen ze naar de dichtsbijzijnde warung om allerlei lekkers te halen, dan gebruiken ze de messen voor het maken van de offeringen om papaya's uit de bomen te stelen en spelen ze voetbal met onrijpe papaya's, wat er beslist niet gemoedelijk aan toe gaat. En hoewel in eerste instantie de sharons nog netjes tot op de grond rijken, worden ze al snel om het middels geknoopt om de bewegings vrijheid te vergroten. En dus vliegen de stukken papaya, vaak gevolgd door de sandalen van de kinderen, steeds hoger. Wat er toe leidt dat de meisjes gillend wegrennen omdat zij wel schoon willen blijven. Opgetut als kleine dametjes.