www.outofasia.nl

Hari Raya Galungan

Weken geleden kreeg ik de vraag al: Jenny, kom je varken eten bij ons met Galungan? Toen wist ik nog weinig van Galungan en bovendien had ik toen nog het voornemen om per 1 december in Utrecht centjes te verdienen... Nee dus?

Hari Raya Galungan is het feest waarop de overwinning van het goed op het kwaad wordt herdacht. (Het Balinese Hinduisme sluit een absolute overwinning van een van de twee overigens uit, het evenwicht in de kosmos moet door offeringen in evenwicht gehouden worden.) De voorbereidingen beginnen al weken van te voren: er worden 'pendors' in voortuinen van huizen geplaatst. Zo'n pendor is een metershoge bamboe stok, versierd met bladeren en vruchten en symboliseerd welvaart en vruchtbaarheid. De meeste pondors staan er al zo'n week of twee, sommige huizen hebben echter speciaal voor Galungan zelf een verse neergezet. Aan de voet van de pendor wordt elke dag geofferd.

De dag voor Galungan wordt een varken geofferd (potong babi). Hoe rijker het gezin, hoe minder mensen het varken hoeven te delen. Het slachten van de varkens gebeurt in de vroege ochtend, ik sta dan ook al om half vier op de stoep bij de buren om het geheel gade te slaan. (Mijn moeder offert geen varken maar een kip.) En foto's te maken, want dat willen ze graag. Een paar dagen eerder heb ik al kennis gemaakt met het desbetreffende varken en heb ik het nog gevoerd.... Het vlees (incl huid en organen) wordt onder 10 gezinnen verdeeld. Van de huid wordt een Balinese delicatesse, nl lawar gemaakt.

Ook worden die dag vele offers gemaakt. Bovendien is Galungan, net als kerst bij ons, ook het ideale moment om familie en vrienden te bezoeken. Behalve in Tajen word ik ook in Yeh Gangga verwacht/uitgenodigd, het andere dorp waar ik sinds kort lesgeef. Het gevolg is dat ik de eerste dag van Galungan al zoveel varken op heb, dat ik daarna niet zo nodig meer hoef....

De volgende dag (Hari Raya Galunggan, dit jaar op 29-11) wordt naar de tempel gegaan om te bidden. Helaas mis ik dit gebed, omdat ik op dat moment nog in Yeh Gangga zit waar pas 's middags gebeden wordt. Ik voel me wel een beetje schuldig...

De dag naar Galunggan (nog steeds een feestdag) wordt ook gevuld met eten, familie bezoeken, offeren en bidden. Eigenlijk een super gezellig feest, het anders heel rustige Tajen bruist van het leven er overal is muziek. Bovendien zijn er verschillende Barong dans vorstellingen: de Barong trekt van dorp naar dorp onder de begeleiding van gamelan muziek. De Barong verjaagt de kwade geesten en het hele dorp loopt uit om te kijken. Veel kinderen zijn echter een beetje bang voor de Barong, met name vanwege zijn onverwachte bewegingen (ze weten dat er mensen in het pak zitten, dat is het probleem dus niet). En daar kan ik me wel iets bij voorstellen!

Maar toch, het echte hoogtepunt van Galungan is toch de offering van het varken. Mijn leerlingen in Tabanan hebben het er al weken voor Galungan over en ook in het dorp kan niemand het laten me te vragen of ik gekeken heb naar 'potong babi'. Dit onderwerp is dus uiteraard ook aan bod gekomen tijdens mijn bezoek aan Nyoman. Hoewel ik Nyoman nog nooit eerder heb ontmoet (hij werkt op een cruise en is niet vaak thuis) ga ik toch met hem mee om zijn vrouw en kinderen te ontmoeten, hij is nl net opnieuw vader geworden en wil zijn nieuwe aanwinst tonen. Ik zing liedjes met zijn oudste dochtertje en ze lakt mijn nagels. Ik hou het kleine jongetje (pas 1 week oud!) op mijn schoot en laat me met hem op de foto zetten. Ik babbel wat met de moeder terwijl Nyoman zijn Engels wat wil oefenen. Alles prima, op een cruciale verspreking na die ik toch ECHT wil corrigeren omdat-ie grof en misschien ook wel grappig is: Nyoman kan het Engelse woord voor 'babi' (varken) niet herinneren, dus vertelt hij met een stalen gezicht dat met Galungan een baby wordt gedood. Ehhhh... Daar zit je dan met zo'n hummeltje op je schoot. Doe maar niet dus! Gelukkig waardeert Nyoman die korte Engelse les wel, ik zou de gezichten van de rijke mensen op zijn cruise echt niet willen zien wanneer hij vertelt dat op Bali babies worden gedood. Ik vrees dat dat het tourisme op Bali geen goed zal doen, haha.