www.outofasia.nl

Killing Fields

25 april 2006

Na de impossante Khmer-tempels van Agkor Wat bij Siem Reap, hebben Ben en ik vandaag een stukje recentere geschiedenis van Cambodja bezocht rondom Phom Phen, de Cambodjaanse hoofdstad. Een indrukwekkende en aangrijpend stukje geschiedenis, namelijk het recente oorlogsverleden van Cambodja...

Na een beetje afdingen kost een tuktuk naar de Killing Fields en S21 US$ 7. Het wordt echter al heel snel duidelijk waarom deze chauffeur voor zo weinig geld rijdt: de tuktuk valt half uit elkar (het wiel zit los) en we moeten dan ook omkeren naar de stad. Naja. Bij de 'tuktuk fabriek' ruilen we hem dan ook in voor een van zijn collegae. Grappig trouwens om te zien: de aanhangers van de Cambodjaanse motortaxi's (een tuktuk is hier niet hetzelfde als in Thailand) worden uit een paar ijzeren platen geknipt en gelast!

Killing Fields

Vlak buiten de hoofdstad liggen de Killing Fields, een plaats waar 1000den Cambodjanen tijdens het Pol Pot regime in de jaren 70 geexecuteerd zijn. Ik heb behoorlijk last gehad van koude rillingen tijdens mijn bezoek aan deze site, ondanks dat de buitentemperatuur wederom tegen de 40 graden liep... In toren in het midden van de site staan glazen stellingen met daarin schedels van zo'n 9000 gevangenen. Het zijn er zoveel en de glazen stelling is zo hoog...

Het terein rondom de toren bevat verder nog verschillende (lege?) massagraven. Hier en daar staan bordjes ter nagedachtenis van de geexecuteerde mensen, welke meestal niet meer info bevatten als het aantal lijken wat gevonden is (in duizendtallen) en hoe de mensen gevonden zijn (zonder kleren, hoofd en meer van dergelijke gruwelijkheden).

Entree: US$ 2

Wanneer de tuktuk-driver ons aanbied om na afloop naar de schietbaan te gaan om wat oude wapens leeg te schieten, bedank ik me daarvoor. Lijkt me sowieso al niks en zeker niet nadat ik dit alles gezien heb!

S-21

Na de Killing Fields rijden we door naar het Tuol Sleng Genocide museum, beter bekend als de voormalige Sc21 gevangenis van de Rode Khmer. Een oude school, waar na het aanbrengen van een paar 'kleine'aanpassingen ontelbare gevangenen zijn gevangengehouden en gemarteld. Iets wat ooit de omheining van een school was, oogt na het aanbrengen van een extra muur en een hoop prikkeldraad meer onschuldig. In verschillende klaslokale staan bedden waarop gevangenen zijn vastgebonden en mishandeld, vaak met de dood als gevolg. Hoewel de bedden met daarop allerlei werktuigen al weinig aan de verbeelding overlaten, wordt het een en ander alleen nog maar duidelijker geillustreerd met foto's van gemartelde mensen, precies zoals ze gevonden zijn. Buiten, naast de rekstokken waar kinderen ooit koprollen deden, staat een martelwerktuig waarmee gevangenen aan hun voeten omhoog gehesen konden worden. Onderste boven hangend, totdat ze hun bewustzijn verloren. Maar dat was blijkbaar niet genoeg, want dan werd je omlaag gelaten met je hoofd in een bak stinkend water, waardoor je bij zou komen en het hele tafereel van voor af aan kon beginnen. Help!

In het museum staan ontelbare foto's van vele gevangenen. Het zijn er zo veel... Het verhaal van enige gevangenen is opgetekend in de tentoonstelling 'Stilled Lives', zie ook www.dccam.org. Het lijkt allemaal nog zo dichtbij... En het is allemaal vrij kort geleden.

Entree: US$ 3

De oorlog is nog niet weg uit Cambodja. Veel mensen hebben hem zelf meegemaakt, of hebben op zijn minst ouders die nog vele zaken kunnen herinneren. Om nog maar te zwijgen van alle doden en met name gewonden die ook nu nog vallen ten gevolgen van mijnen en andere unexploded ordenances. De geschiedenis leeft en wordt levend gehouden, ook door de vele straatkinderen die boeken proberen te verkopen als 'Killing Fields', 'They killed my farther', 'S-21' enz. Nee, ik heb ze nog niet allemaal gelezen, maar een aantal ervan staan zeker op mijn lijstje...